دوبله خوب روی کار همه اقشار تاثیر می گذارد
گفت وگوی اختصاصی هفت نیوز با مریم شیرزاد / دوبله خوب روی کار همه اقشار تاثیر می گذارد
منتشر شده در سایت هفت نیوز
حسین ارومیه چی ها: مریم شیرزاد گوینده و مدیر دوبلاژ با سابقه که صدایش روی برخی از خاطره انگیز ترین شخصیت های سینمایی و کارتونی نقش بسته در بیست و هفتمین جشنواره بین المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان اصفهان در قالب یک گروه ۱۲ نفره به دوبله همزمان فیلم های بخش بین الملل مشغول بود.با او پیش از عزیمت به اصفهان و بعد از بازگشت گفت و گویی کردیم درباره تجربه دوبله همزمان فیلمها،کیفیت جشنواره و برنامه های پیش رویش.
تجربه دوبله همزمان فیلم ها در جشنواره کودک چگونه است؟
اولین بار من برای دوبله همزمان همراه آقای خسروشاهی و همسرشان خانم کاتبی به جشنواره رفتم.و استقبالی هم که صورت می گرفت به نوعی حاصل از حضور ایشان و دوبلورهای قدر دیگری مثل آقای نوذری یا آقای مقامی بود.خب در گذشته تبلیغات بهتری برای فیلم ها انجام می شد و استقبال بیشتری هم صورت می گرفت.ولی مثلا سال گذشته که من رفتم،با اینکه دوبلورهای خوبی حضور داشتند ،کیفیت فیلم ها کمی پایین تر از گذشته بود.
یعنی فیلم های حاضر در جشنواره فیلم های ضعیفی هستند؟
نمی گویم فیلم ها بد بودند ولی به هر حال در استقبال تاثیر گذارند.نکته دیگری که تعجب مرا وا داشت این بود که از مردم اصفهان که درباره جشنواره می پرسیدیم،اصلا خبر نداشتند چنین رویدادی در شهرشان در حال برگزاری است!خب این کمی عجیب است.شما هیچ جای جهان نمی توانید چنین چیزی را پیدا کنید.توی ماشین که به خیابان ها نگاه می کردم به دنبال یک بنر یا بیلبورد تبلیغاتی جشنواره بودم.و بعد از مدتی تازه چند تا کاغذ رنگی پیدا می کردم که نشان می داد چنین جشنواره ای در اصفهان برگزار می شود.ولی هیچ نشانی از یک جشنواره بین المللی نمی شد یافت.خب همین تبلیغات درست خیلی می تواند در استقبال مردم موثر باشد.اینکه صرفا بیاییم با اتوبوس عده ای بچه را از مدرسه به سینما بیاوریم دلیل نمی شود که داریم جشنواره کودک برگزار می کنیم!گر توانستیم به غیر از این بچه ها افراد دیگری را هم سوار اتوبوس کنیم و به جشنواره بیاوریم کار درست را کردیم. این قضیه باعث تاسف است.
تابه حال چند بار برای دوبله همزمان در جشنواره اصفهان حضور پیدا کرده اید؟ نمی توانم رقم دقیقی از تعداد دفعات حضورم در جشنواره بگویم ولی دست کم می دانم کمتر از ۱۲ نوبت نبوده.خود دوبله همزمان می تواند باعث رونق جشنواره شود و واقعا این جشنواره را بدون دوبله همزمان نمی توان تصور کرد.در حالی که کار بسیار سنگینی است.بگذارید من همینجا یک خاطره از سالها قبل که جوان تر بودم برایتان بگویم.سال سومی بود که برای دوبله می رفتم و به خودم می گفتم با این حجم کار باید یک چیز مقوی بخورم تا بتوانم تا شب دوام بیاورم.چون واقعا وعده های صبح و ظهر و شب افاقه نمی کند.برای همین رفتم پیش دکتر گفتم یک داروی پروتئینی به من بدهید تا بتوانم تا شب انرژی داشته باشم.پرسید کارم چیست.گفتم تصور کنید یک روز میروید سینما و به جای یک سئانس دو سئانس فیلم می بینید.حالا زمانی را تصور کنید که به جای این دو سئانس قرار باشد چهار سئانس فیلم تماشاکنید.جواب داد خب کار سختی است! گفتم حالا من باید همین چهار نوبت را روی فیلم ها حرف بزنم!ایشان گفتند ببین، نمیشود که ژیان کار بنز را انجام دهد! کار واقعا سخت است چرا که باید همزمان چشم و گوشتان را به کار گیرید و نیاز به تمرکز زیادی دارد.درست به مثابه اینکه بخواهید خون بدهید.انرژی زیادی ازتان گرفته می شود.ولی در عین حال کار بسیار لذتبخشی است.
دوبله همزمان را بیشتر می پسندید یا دوبله در استودیوی ضبط؟
مثل این می ماند که از یک بازیگر بپرسید جلوی دوربین بیشتر لذت می بری یا روی صحنه تئاتر.پاسخش قطعا صحنه تئاتر خواهد بود.و چون شخصا روی کارم وسواس خاصی دارم این سطح انرژی که از من گرفته می شود چند برابر هم می شود.اما وقتی توی سالن با استقبال تماشاگران رو به روی می شویم،دست که می زنند و واکنشی که نسبت به کارمان نشان می دهند مقدار زیادی از انرژی را در لحظه ازشان می گیریم.بعد که می آیند و تشکر می کنند و درباره کارمان صحبت می کنند این انرژی بیشتر هم می شود.دوبله برای مردم ایران همیشه جذاب بوده و آنها دوبلورها را دوست دارند.خود من قرار است تا چند وقت دیگر یک برنامه رادیویی کار کنم و با توجه به تجربه ای که د رگذشته از این کار داشتم می دانم مردم استقبال می کنند.زمانی در برنامه رنگین کمان سردبیر بودم و همان زمان،تعریف از خود نباشد،دکتر خجسته به من می گفتند اگر چند تا سردبیر مثل تو داشتیم رادیو گلستان میشد.حساب کنید برنامه ساعت هفت هفت صبح پخش می شد و ما چنان واکنش هایی از شنوندگان دریافت می کردیم که واقعا برایم لذتبخش بود.چون مردم این هنر را دوست دارند.اگر این بخش را از جشنواره حذف کنیم باور کنید دیگر یخ این جشنواره هم نمی گیرد.چون مردم با صداهای آشنا از نزدیک آشنا می شوند و این برایشان خوشایند است.
وضعیت کنونی دوبله را چگونه ارزیابی می کنید؟
در حالِ حاضر مجمع و گروههای دوبله مختلف وجود دارد و نقشهای یک و اول هم می گویند معهذا آن طعم اساسی را ندارد چون انجام این کار گرمای تجربه و از تنور بیرون آمده را میخواهد نه صدایی سرد و خام که تلاش حسی ِ بی ثمر کاملا در آن مشهود است و دوبله همزمان از این قاعده مستثنی نیست که خوشبختانه مد نظر بوده و هست.خب مردم دوبلورهایی را دوست دارند که نقش ها ماندگار گفته اند و جای هنرپیشه های خوب حرف زده اند.شما اگر یک فیلم درجه چهار را هم پخش کنید ولی گویندگانی که جای شخصیت ها حرف می زنند شناخته شده و آشنا باشند باز تماشاگر به خاطر آنها هم که شده فیلم را می بیند.من اخیرا این استقبال و علاقه بسیار مردم را به دوبله دریافته ام.همین کار دوبله همزمان اگر با امکانات و ظرافت بیشتری انجام شود نتیجه بهتری هم از آن حاصل می شود.صندلی که قرار است گوینده روی آن بنشیند،فاصله ای که قرار است تا پرده داشته باشد، زاویه ای که نسبت به پرده دارد،همه اینها موثر است و در کیفیت کار تاثیر دارد.مثلا یک دوره ما باید از توی اتاق نمایش فیلم کار را دوبله می کردیم.خب صدای دستگاه های پخش آنقدر زیاد بود که ما صدای فیلم را از توی گوشی به سختی می شنیدیم.هرچند که بعدا بچه ها گفتند جایشان را تغییر داده اند.خب این برای یک جشنواره ای در این سطح اصلا جالب نیست.شرایط می تواند خیلی بهتر باشد چون مردم به این کار واقعا اهمیت می دهند.
جشنواره امسال را چگونه دیدید؟
درباره تجربه جشنواره امسال باید بگویم زمانی که آدم سرگرم کار است و در جریان آن قرار دارد خیلی متوجه تغییرات پیرامون نمی شود.به دلیل تمرکزی که روی کار دارد.ولی در این چند روزی که از فضای کار فاصله گرفتم پیش خودم گفتم چقدر همه چیز بهتر بود.کاری که خودم انجام دادم و همه چیزهایی که در این مدت اتفاق افتاد.همه چیز با یک نگاه دقیق تری همراه بود.شاید یکی از دلایلش این باشد که در این دوره از یکی از اساتید و همکاران ما تقدیر به عمل آمد.به هر حال وقتی یکی از همکاران و خانواده هنری آدم مورد توجه قرار بگیرد ما هم انگیزه پیدا می کنیم.
برنامه های امسال شما برای رادیو چیست؟
آذر ماه سال جاری برنامه ای رادیویی همراه با آقای طهماسب در رادیو تهران با عنوان “الفبای عشق” اجرا خواهیم کرد.سردبیری این برنامه به عهده من است و با محوریت موضوعات اجتماعی جمعه ها از ساعت ۱۶ تا ۱۸ پخش خواهد شد.نگاه خودمان این است که کاری کنیم تا باعث ایجاد اتفاقی در فضای جامعه شویم.برای شنونده ها برآیندی داشته باشد و در احوالات و روحیات مردم نوعی سرخوش به وجود بیاوریم.به این نکته فکر می کردیم که چه کار کنیم شنونده بنشیند و برنامه را گوش کند.برنامه ای که سرشار از عواطف انسانی و امیدبخش باشد.این شد که تصمیم به ایجاد چنین برنامه ای گرفتیم.ضمن اینکه به قول مدیر رادیو تهران با مهارتی که در استفاده از عنصر صدا داریم می توانیم به شکل بهتری به این مهم دست پیدا کنیم.
برنامه شما برای دوبله همزمان فیلم ها در جشنواره امسال چگونه بود؟
چند گروه بودیم و انتخاب فیلمها به اختیار و انتخاب ما نبود.در ۱۷ سئانس فیلم دوبله کردیم و به نوعی با یک ماراتن اجرا روبه رو بودیم.من در گروه رضاآفتابی و نسیم رضاخانی کار می کردم و با اینکه برای اولین بار با گروهی کار کردم که به لحاظ سنی و سابقه کاری از من جوان تر بودند، ولی به هیچ عنوان برایم مشکلی نبود.پیش تر در خدمت اساتیدی چون آقای خسرو شاهی بودند و حساسیت ایشان هم در کارشان بسیار زیاد و البته لذتبخش بود.ضمن اینکه دو فیلم سخت هم برای دوبله داشتیم که خوشبختانه توانستیم دوبله را به خوبی انجام دهیم.فضای دلچسبی بود و آقای آفتابی هم کارشان را به خوبی انجام دادند.هم کیفیت فیلم ها بهتر بود هم به لحاظ اجرایی جشنواره پیشرفت کرده بود.
از آنجا که من روی کارم بسیار حساسم در همین جشنواره دوستی از من درباره فیلمی پرسید که قبلا آن را دوبله کرده بودم.فیلمی با بازی دنیرو که دقت بسیاری برای آن به خرج دادم.ایشان ابتدا فکر میکرد آن را آقای زند دوبله کردند.خب ایشان هم بسیار در کارشان حساس هستند و به قول زنده یاد فهیمه راستکار وقتی فیلمی را دوبله می کنند انگار بچه ای متولد شده را می خواهند پرورش دهند.همگام با فیلم پیش می روند و بسیار درکارشان تمرکز دارند. خوشبختانه در مسائلی که در این سالها برای دوبله به وجود آمده و کارهای بدی که عرضه می شود نقشی نداشتم و هیچ گاه در مضان اتهام این گونه کارها نبودم و همیشه سعی کردم کار خوب انجام دهم.آرزوی قلبی من این است که مردم دوباره با دوبله آشتی کنند چرا که هیچ چیز نمی تواند جای هنر و به خصوص فیلم را برای مردم بگیرد.پزشک جراحی برای من تعریف می کرد وقتی شب قبل فیلم خوبی دیده باشم،روز بعد هنگام عمل دستانم ثبات بیشتری دارند.
دوبله خوب چه تاثیری می تواند روی تاثیر گداری خود فیلم داشته باشد؟
دوبله خوب می تواند روی کار جراح یا فردی با هر شغل دیگری تاثیر مثبت بگذارد.روی همه اقشار جامعه تاثیر دارد.اثری که کار هنری در ذهن آدم می گذارد بسیار عمیق است خاصه هنر دوبله که با عنصر صدا سر و کار دارد و به همین جهت ماندگاری بیشتری در یاد مردم دارد.امیدوارم با تغییر مدیریت واحد دوبلاژ صدا و سیما اتفاقات خوبی برای دوبله که پاره ای از یک کار هنری است، بیفتد و شاهد تغییرات امیدبخشی در این زمینه باشیم.اوضاع به گونه ای باشد که هر کس عاشق این کار است بیاید جلو و کار کند نه اینکه هر کسی که صرفا توانست رُلی را بگوید.
