ژانرهای گوناگون، گیشه ناهمگون!
منشتر شده در روزنامه آرمان شماره 2747-16 اردیبهشت 1394
ژانرهای گوناگون، گیشه ناهمگون!
یادداشتی درباره اکران نوروزی سال 94
میزان فروش فیلم های اکران نوروزی معمولا معیار خوبی برای سنجش نحوه استقبال مخاطب از فیلم ها در سال پیش روست. هر قدر میزان فروش فیلم های اکران این فصل از سال بهتر باشد و مخاطب بیشتری به سینما بیاید، می توان امیدوار بود که در ادامه نیز چنین استقبالی از فیلم های دیگر نیز صورت گیرد. امسال نیز همچون سال های گذشته پنج فیلم در رقابت اکران نوروزی از اواخر اسفند روانه پرده سینماها شدند. فیلم هایی در گونه هایی متفاوت و با در نظر گرفتن ذائقه های مختلف. از این نظر شاید بتوان گفت فیلم های اکران نوروزی امسال طیف متنوعی از سلایق را در بر گرفته بودند. هم فیلم کمدی عامه پسند بینشان بود هم فیلم هایی با حال و هوای جاسوسی و معمایی. در کنار بهترین فیلم جشنواره، فیلم مستقل و از تیغ سانسور گذشته هم حضور داشت. اما علی رغم همه اینها فروش این فیلم ها تا آخرین روزهای فروردین ماه، نه تنها رونق سال گذشته را نداشته بلکه خبر از نوعی ریزش مخاطب می دهد. پرفروش ترین فیلم اکران نوروزی تا کنون کمدی ایران برگر است که با فروشی بیش از دو میلیارد و پانصد میلیون تومان در تهران و شهرستانها فاصله زیادی با پرفروش ترین فیلم اکران نورزی سال گذشته، یعنی معراجی ها دارد که بیش از چهار میلیارد تومان فروش داشت. حال آنکه از ابتدای سال جدید، قیمت بلیط سینماها با افزایش هفت درصدی همراه بوده است. دیگر فیلم پرفروش نخستین فصل اکران سال 94 ، رخ دیوانه ساخته تحسین شده ابولحسن داودی است که در جشنواره فجر هر دو سیمرغ بهترین فیلم از نگاه داوارن و آراء مردمی را از آن خود کرد. این فیلم نیز با فروشی بیش از یک میلیارد و ششصد میلیون تومان نه تنها در حد و اندازه تحسین و اکران جشنواره اش ظاهر نشد بلکه با دومین فیلم پرفروش سال گذشته در اکران نوروزی، یعنی طبقه حساس نیز فاصله بسیاری دارد. خصوصا وقتی که بدانیم طبقه حساس از تیزرهای تلویزیونی محروم بود. مساله ای که امسال گریبان فیلم پرحاشیه عبدالرضا کاهانی را هم گرفت و رسانه ملی از پخش تیزرهای این فیلم خودداری کرد تا گروه سازنده به دنبال راه های خلاقانه دیگری برای تبلیغ فیلم خود باشند! دو فیلم دیگر اکران نوروزی یعنی طعم شیرین خیال(که این بار بر خلاف فیلم قبلی فیلمسازش تیزر تلویزیونی هم دارد) و روباه نیز با توجه به حال و هوای خاص خود فروش درخور توجهی نداشتند. در این میان روباه که طبق اظهار سازنده اش ظاهرا قرار بود فیلم پرفروشی باشد، با پایین آمدن کف فروش اکران خود را در گروه سینمای آزاد ادامه می دهد و بر همین اساس انگشت اتهام فیلمساز به جای کیفیت و خود فیلم به سمت سیاست گذاری های کلان سینما و معضل کلی کاهش مخاطب نشانه رفته است! اما واقعیت چیز دیگری است. نه افزایش هفت درصدی قیمت بلیط می تواند در این کاهش مخاطب موثر باشد نه پخش نشدن تیزرهای تلویزیونی. چرا که تماشاگران ثابت کرده اند تماشای فیلم خوب را در سینما به هیچ قیمت از دست نمی دهند. مخاطب فیلم با کیفیت و موفق، راهش را به سالن سینما باز می کند. اگر از نام ده نمکی و جریان سازی ها و حاشیه های گوناگونش صرفنظر کنیم می توان گفت فروش فیلم های اکران امسال تقریبا به اندازه کل فروش آخرین فیلم او در اکران عید سال گذشته بود. مثل همیشه این مستقل ها هستند که حتی با عدم حمایت رسانه ملی در خصوص پخش تیزر راه خود را میان مخاطب باز می کنند و فروش خوبی هم دارند. استراحت مطلق فارغ از کیفیتش، از این جهت که توانسته همچون اثار قبلی فیلمسازش هم مخاطب خاص و قشر منتقد را راضی کند هم در گیشه به فروشی معقول دست پیدا کند، نمونه قابل توجهی است. فیلم های اکران نوروز سال گذشته همانطور که پیشتر ذکر شد، علی رغم آنکه تنوع ژانری امسال را نداشتند اما به فروش بسیار بهتری دست پیدا کردند و در ادامه هم فروش فیلم ها در سال 93 امیدوار کننده بود و سینماها سال نسبتا پر رونقی تجربه کردند. دو فیلم خط ویژه و چ نیز در حد و اندازه خودشان فروش قابل قبولی داشتند. چیزی که واضح است این است که صرف انتخاب فیلم هایی با ژانر های متفاوت نیز برای رونق بخشیدن به گیشه سینماها نمی تواند تضمینی برای رونق گیشه باشد. تماشاگر امروز سینما تفاوت بسیاری با سال های گذشته دارد. حجم داده ها و اطلاعاتی که او در طول روز دریافت می کند یقینا سلیقه اش را هم تحت تاثیر قرار خواهد داد. پس به کیفیت فیلم ها حساس تر است و برای خریدن بلیط و نشستن روی صندلی سینما دلیل محکم تری می خواهد.